Smient

Ihkv Natuurgidsencursus IVN Amstelveen

De Smient is een grondeleend.
Zoek je dat laatste woord op in Google afbeeldingen, dan krijg je heel exhibitionistisch de poepgaatjes van de diverse soorten grondeleenden voorgeschoteld. Blijkbaar hebben de eenden hun kop voorover ‘t water in gekanteld, waardoor hun achterste heel appetijtelijk en fotogeniek omhoog staat. Dat blijkt de beste methode te zijn om te ‘grondelen’: kop voorover en met de snavel voedsel vergaren onder de waterspiegel, waar zich waterplanten, slakken en waterdieren bevinden.
Maar eigenlijk is dat voer niet zo aan de Smient besteed. Liever gaat deze ‘t land op om zich te goed te doen aan gras, liefst een ietwat vochtig. ‘t Vrouwtje zal zich hooguit gedurende zomer vergrijpen aan vlees, in de vorm van insecten weliswaar, om zodoende genoeg eiwitten binnen te krijgen.

Nu we ‘t toch over vrouwtje Smient hebben: die wordt zwaar gediscrimineerd door de media. Zowel professionele als amateurfotografen bezondigen zich vaak aan ‘t volledig negeren van ‘t vrouwelijk geslacht. En zelfs biologen maken zich bij beschrijving van ‘t uiterlijk van de Smient schuldig aan de gewoonte altijd ‘t eerst met ‘t mannetje te beginnen en soms zelfs de omschrijving van ‘t vrouwelijke verenkleed volledig te vergeten.
Toegegeven, vergeleken met ‘t enigszins saaie bruin tot bruingrijsachtig gekleurde kleed van ‘t vrouwtje springt mannetje Smient met zijn kastanjebruine kop, waar bovendien een gele baan bovenop doorheen loopt, z’n crèmekleurige borst afgezet tegen grijsblauwe vleugels, behoorlijk op. Maar dat geeft de mens nog geen recht een voorkeursbehandeling voor de man te overwegen.

De Smient heeft niet alleen te maken met seksuele discriminatie, deze eend heeft in NL bovendien last van afgunst. Dat kan hem nog wel eens de kop kosten. De Hollandse boer wil nl niet dat er aan zijn weide wordt geknaagd. En aangezien de boer meer invloed op politici heeft dan de Smient, komt ‘t nogal eens voor, zeker als er, zoals enkele jaren geleden, een gek ministerieel verantwoordelijk is voor ‘t onderhoud van de natuur van Nederland, dat er toestemming wordt gegeven op de vogel te jagen.
Gelukkig heeft de rechter kort geleden de jacht op de Smient in Noord-Holland verboden. Hoewel dit slechts een tijdelijk (en regionaal) verbod is, lijkt er toch hoop te gloren voor de eend die niet te veel gras zou mogen eten: Vogelbescherming Nederland en 3 Noord-Hollandse vogelwerkgroepen hebben in een bezwaar tegen de jacht naar voren gebracht dat ‘t al jaren helemaal niet goed gaat met de Smient en dat ons land tijdens de wintermaanden maar liefst 40 % van de totale populatie (40 % staat ong gelijk aan 600.000 stuks; ‘t aantal dat ik ‘t meeste tegenkom in teksten over de Smient) van de vogel herbergt. Nederland zou gezien dat hoge percentage verantwoordelijk moeten opstellen tov ‘t welzijn van deze eend.

Gras dus, dat eet de Smient vooral. Dat maakt ‘m eigenlijk zeer geschikt voor consumptie, aldus culinaire journalisten. Dat geeft ‘t vlees een ‘zeer fijne, specifieke smaak’ hoor ik iemand in 2002 op de site van Smulweb verzuchten: ‘Er geldt in Nederland een verbod op de verkoop van kleine eenden als Talingen en Smienten. (…) Het is eigenlijk merkwaardig dat Nederlandse wildliefhebbers geen snip of smient meer mogen eten terwijl elders in Europa deze vogels nog volop op het menu prijken.’

Logisch dat zo’n Smient ietwat schuchter geworden is van mensen: die denken alleen maar aan hun eigen buik en gras. Terwijl ze dat laatste niet eens zelf opeten. Dat stemt ‘m helemaal tot onbegrip voor de menselijke beweegredenen de strijd met de eend aan te gaan.
Vandaar dat de Smient besloten heeft voortaan weg te zwemmen als een mens iets te dichtbij komt, daarbij z’n soortgenoten te waarschuwen met ‘t fluitende ‘pieuw pieuw’, overdag op z’n hoede te zijn en om z’n buik te vullen pas ‘s nachts toe te slaan op de grasvlaktes die Nederland rijk is. Wellicht dat ‘t ook een reden is dat ‘t als ‘t weer warmer wordt snel ons land ontvlucht om in koelere en rustigere landen als de Scandinavische, Rusland en IJsland te verblijven. Slechts een enkeling durft ‘t aan om in Nederland z’n jongen ter wereld te laten komen.
Mijn broer, die vroeger eendenkooiker van beroep was, wist me overigens ook nog te vertellen dat een Smient moeilijk in gevangenschap te houden was. Maar dat kwam vooral doordat de beesten niet in een gesloten kooi gras toegeworpen wilden krijgen. Liever graasden ze ‘t nl zelf. Dat de mens dat niet inzag!

‘t Laatste nieuws waar de Smient zich weer mee in de kijker wist te plaatsen was toen een professor in 2 stukjes Smientenstront H5N8-griepvirussen ontdekte. Luidkeels werd er toen geschreeuwd dat de Smient dus de vogelgriep naar de Nederlanden had gebracht. Gelukkig bleek in Duitsland een Taling een van griepvirussen vergeven drol te hebben gelegd en gaf dit de professor gelegenheid om de voorbarige conclusies rondom z’n ontdekking te nuanceren. Maar dat is een lang en ingewikkeld verhaal en gaat meer over virussen dan over Smienten.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *