Gewone Morielje

Ihkv Natuurgidsencursus IVN Amstelveen

Ik heb minstens 6 webpagina’s open staan, 4 boeken naast me liggen (waarvan ik weet dat 1 ervan niet de juiste info zal leveren, maar toch houd ik ‘m zo dicht mogelijk bij me; je weet maar nooit) en bij elk onbegrijpelijk woord dat op mijn beeldscherm verschijnt, doe ik Control-T om vervolgens een overdonderende hoeveelheid van daaropvolgende Wikipedia-pagina’s te openen om vooral zo goed mogelijk te begrijpen wat een paddenstoel nou eigenlijk doet met zijn seksleven.
Ik leef eventjes in een labyrint van woordverwijzingen als asci (dat blijken na intense studie de sporenzakjes te zijn, waar zakjeszwammen gebruik van maken), hymenium, hymenofoor, basidie, apothecium en meiose om vervolgens te moeten concluderen dat de beschrijving van de Gewone Morielje (Morchella esculenta) lang op zich zal laten wachten als ik niet onmiddellijk besluit dat ik mij door ‘t missen van een biologisch gevoede opleiding niet van m’n stuk moet laten brengen.
Hoewel ‘t me natuurlijk stiekem leuk lijkt om, nadat ‘t mycologisch licht tot mij gekomen is, onverwacht al die pagina’s door mijn vrijwillige bijdrage en evenzoveel plotse begrip om te gooien in begrijpbare taal die studenten natuurgidsencursus van de afdeling IVN-Amstelveen kunnen behapstukken.
Helaas is dat (nog niet) aan mij besteed. Tijd voor een terugkeer op aarde. Hoewel gekluisterd aan m’n toetsenbord met een blik op ‘t weidse universum dat internet heet.
 
Hé, als je deze zakjeszwam wilt eten, doe je er goed aan bij aantreffen in de natuur 1 exemplaar  doormidden te snijden om te kunnen constateren dat er zich een holte in de steel bevindt. Pas dan weet je zeker dat je niet met de giftige voorjaarskluifzwam (Gyromitra esculenta) te maken hebt, wiens lichaam geheel opgevuld is met paddenstoelenvlees. Bij deze is men gewaarschuwd.
Maar nog niet genoeg: de Morielje is evenzogoed giftig zolang je er niet wat mee gedaan hebt. De stof Hydrazine die de Morielje met zich meedraagt verdwijnt nl pas na verhitting (bakken of koken). Hydrazine is giftig en kankerverwekkend. Ik lees enkele Control-T-pagina’s om te moeten concluderen dat ‘t allemaal te eng is om dit met je lichaam te laten gebeuren. Als in ‘verbranding van je huid en slijmvliezen’, etc…
Tijd voor ‘t volgende hoofdstuk over ‘t onderwerp Morielje.
 
Morieljes komen uit sciencefiction films. Of hebben anders daarin menig fantasiewereld helpen creëren. De hoed bestaat uit honingraatachtige ‘bekers’, vakjes zouden we die kunnen noemen, waarin de ons allen bekende bewoner van de Vliegenzwam zijn gereedschap in zou kunnen sorteren. Wel zéér klein gereedschap, want de hoed wordt over ‘t algemeen niet groter dan 8 cm hoog. Die hoed heeft een andere kleur dan de romig-witte steel waar-ie op staat: ‘honinggeel tot okerbruin of grijsbruin, ribben soms lichter of donkerder van kleur’ (SoortenBank.nl).
Alle bronnen geven aan dat deze paddenstoel aangenaam ruikt en lekker smaakt. Sterker: men spreekt er over met de woorden ‘klassieker’, via ‘delicatesse’ tot ‘hoogste gewaardeerde’ onder de eetbare paddenstoelen.
 
Vandaar dat men in de VS speciale festivals aan de Morielje wijdt. Of ‘t daar in Boyne, Michigan, waar ‘t officiële National Morel Mushroom Festival wordt gehouden, om dezelfde Gewone Morielje gaat als die wij hier in Nederland kunnen vinden, dat is door al ‘t enthousiasme dat van de website van de organisatoren af knalt moeilijk te achterhalen, maar blijkbaar zijn de 11 broers & zussen van de Gewone ook goed te eten.
De echte fanatici aldaar houden op de zaterdag van ‘t festival een wedstrijd morieljeplukken, de National Mushroom Hunt, noemen hun Morieljes liefkozend shrooms en zichzelf shroomers en ontmoeten elkaar buiten ‘t festival om op The Great Morel. Nee, dat is geen verwijzing naar een planeet in een sf-film, maar doodgewoon een internetforum waar ze onderling ruzie kunnen maken tijdens ‘t uitwisselen van recepten met Morielje.
 
In diezelfde staat Michigan heeft de brouwer van Bitter Old Fecker Rustic Ales de Morielje gebruikt om zijn bier Kaplan, in eikenhouten vaten in gezelschap van de restjes bourbon van de vele liters die er daarvoor in hadden verbleven, enkele maanden mee te laten rijpen. De kwaliteit van ‘t resultaat is mij onbekend, maar ik hoop dat hij de zwammen vóór toevoeging eerst gekookt heeft.
 
In NL, waar wij tenslotte ons bescheiden Morielje-feestje gedurende 2 maanden van ‘t jaar mogen vieren (‘bescheiden’ omdat deze zwam toch als bedreigd wordt gezien en daarom op de Rode lijst staat), kan je deze paddenstoel vooral in de buurt van de duinen vinden.

Men dacht tot voor kort, naar ik begrijp, dat de morielje saprotroof was, maar op de pagina van Verspreidingsatlas.nl die aan de Gewone Morielje is gewijd wordt tussen haakjes de bedenking geponeerd dat ‘t wellicht een biotrofe parasiet zou kunnen zijn. Dan parasiteert ‘t dus blijkbaar vooral op de wortels van Iepen, Essen, Beuken en struiken (geen nadere toelichting hiervan op SoortenBank.nl), waar men ‘t over ‘t algemeen kan aantreffen.
Maar zoals gezegd, wij treffen de Morielje vooral langs de westkust van ons land aan, en dan in de maanden april en mei. Of gedurende diezelfde maanden op de Noordermarkt te Amsterdam, bij de kraam van Portobello.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *