‘Hoe oud was je broer eigenlijk?’ vraagt Max.
‘1 Jaar ouder,’ antwoord ik.
1 Jaar ouder. Nu hij dood is, keer ik terug in m’n jeugd. Beleef z’n waarde opnieuw aan de positie die hij tegenover mij had. Altijd de 1 jaar oudere broer. Gelijk, maar hij net ietsjes meer.
Vanzelfsprekend. Hij had net iets meer ervaring. & Een jaar op jeugdige leeftijd leek toen een eeuwigheid. Ik kon me niet voorstellen ooit net zo oud als hem te worden.
De nieuwe broek was de broek die hij vorig jaar had gedragen. De lerares de lerares die eerder voor zíjn klas stond. M’n 1e boek de kinderbijbel die hij voor z’n 1e communie kreeg.
Ik besef ’t me, als ik Max antwoord geef. Ik besef ’t me steeds vaker als men mij die vraag stelt. Dat 1 jaar ouder op 41 reeds vervlogen jaren niet zo veel meer voorstelt.
’Hij was 42,’ voeg ik er dus aan toe.
‘God zeg,’ verzucht Max. ‘& Jullie hadden natuurlijk een uitvaart? Met muziek? & Mensen die een stukje tekst voorlazen?’
‘Ja, dat was wel mooi.’
Ik wil verder gaan. Ik wil Max vertellen wat er allemaal gebeurde. Welke muziek. Welke teksten.
Maar ik zie tegelijkertijd dat Max al in z’n eigen belevenissen woelt. Hij heeft m’n antwoord niet eens gehoord.
‘Ik heb 1 keer een uitvaart meegemaakt, dat was toch indrukwekkend…’ begint Max.
Ik wil nog zeggen dat ik m’n verhaal nog niet af heb, dat ik bezig was antwoord te geven, maar zie dat ’t weer eens geen zin heeft bij Max. Hij hoort zichzelf terwijl hij naar je luistert.
‘Daar was helemaal geen muziek,’ gaat Max onverstoord verder. ‘Geen toespraken. Helemaal stil.’
Hij houdt met 1 hand ’t rekje t-shirts vast. Een oude man, die Max. Als wat hij vertelt emoties oproept, dan moet-ie zich vast gaan houden.
‘Dat was een jongen die ik nog van vroeger kende,’ vertelt Max. ‘Hij had me ooit gezegd dat hij in 1 klap rijk wilde worden. Toen was-ie geld gaan vervalsen in Spanje. Maar de vrachtwagen waar ze al ’t valse geld in hadden verzameld, die reed tegen de rand van de schuur aan. Toen scheurde een zak & heeft de boer de politie gebeld.’
’t Zijn wel spannende verhalen die Max bij tijd & wijle voordraagt. Hij weet je daarmee in te pakken door ze ruimschoots met armbewegingen & uithalen van z’n stem aan te kleden.
Mijn stem stond echter nog op monotoon. Een laag register. In mijn verhaal zou ik geen hoorbare emoties gelegd hebben. Nuchtere constateringen die de momenten na Carels dood moesten illustreren.
Ik laat ‘m toch doorgaan.
‘Na 2 jaar kwam-ie vrij. Kreeg-ie een spaans vriendinnetje. ’t Ging wel goed, geloof ik. Tot dus midden op een spaans plein z’n keel doorgesneden werd. Bleek-ie in 1 of andere drugssmokkel betrokken te zijn. Toen die begrafenis, o joh, je weet niet wat je meemaakt. IJzig stil was ‘t. Ze hebben me nog wel uitgenodigd voor een maaltijd, die middag. Heerlijk was dat, zo goed gegeten!’
Bij de laatste zin laat-ie met beide handen, op een gegeven moment had-ie z’n rechter voor extra ondersteuning aan de linkerhand toegevoegd, ’t rekje los & maakt een gebaar van hoe lekker ’t eten wel niet was geweest.
‘Hoeveel mensen waren er eigenlijk?’ vraagt Max meteen daarop.
‘Zo’n 500,’ zeg ik.
‘Wat?’ gilt Max.
Ongelovig kijkt-ie me aan. Ik trek m’n vanzelfsprekend-gezicht. ’t Zou niet anders kunnen, m’n broer had minder aandacht niet verdiend, probeert m’n blik uit te drukken.
‘Was jouw broer beroemd dan? Dat kan toch niet, dat iemand zoveel mensen kent.’
‘2 Dagen ervoor hadden we een herdenking op z’n werk. Daar waren ook al 200 man op afgekomen.’
Ik zeg ’t droog. Alsof ’t informatie is die er niet toe doet. Ik mag ‘t van mezelf ook niet belangrijk vinden. Maar iedereen die ik over Carel spreek, heeft ’t van me te horen gekregen. De dood van m’n broer is 700 mensen groot. & Ik tel er nog wat puntjes bij van mensen die slechts op de condoleance kwamen.
‘Was ’t de broer met die puntige schoenen?’ vraagt Max plots weer belangstellend.
‘Ja, die,’ bevestig ik. ‘Toen we ‘m de kist in deden moesten we z’n laarzen er in persen. ’t Paste nog net. & 1 Paar laarzen stond bij de uitvaart bovenop z’n kist.’
‘Oh, die broer van jou had zulke mooie laarzen!’ verzucht Max.

Maar ook laarzen branden in Zijperspace.