voorstelling

Ik heb plots ’t woord. Ik zie ’t aan de blikken die mijn kant op gewend zijn.
‘Als ik glazen moet halen,’ vertel ik, ‘dan moet ik vaak over de hoofden heen bukken.’
Ik duid met m’n ene hand de denkbeeldige hoofden aan, de andere reikt naar de glazen die er ook al niet staan.
‘”Kan iemand de glazen aangeven, alsjeblieft?” zeg ik dan, maar moet ’t dan toch vaak zelf doen. Dan hoop ik altijd maar dat m’n oksels niet ruiken.’
Ik wijs naar m’n oksel die over de hoofden hangt. M’n neus assisteert in ’t duiden.
‘Ik heb dan altijd wel gedoucht, maar je weet ’t nooit zeker, je weet gewoon niet hoe je lichaamsgeur overkomt bij andere mensen. Zeker niet als je al een hele tijd hard hebt staan werken & de glazen moet hebben.’
Ik buk nogmaals voorover om te laten zien hoe ik over de hoofden neig, de glazen probeer te halen. Steek dan m’n hoofd in m’n shirt, & snuif de lucht hard naar binnen.
Gelach in de kamer. Ton doet een voorstelling. M’n lichaam steekt naar alle kanten uit om ’t tot een totaal product te laten komen.
Achterin m’n hoofd speelt ondertussen al ’t idee dat ik te ver ben gegaan. Ik had ’t woordje ‘oksel’ niet hoeven noemen om ’t gezellig te hebben. Ik had er geen voorstelling van hoeven maken.

Verjaardagen nodigden uit om de projector tevoorschijn te halen. Familiefilms. Vakantiekiekjes. ’t Huis donker, gordijnen dicht, iedereen een plaats op de bank of er achter, moeder die in de keuken iets lekkers bereidt om tijdens de voorstelling door te kunnen geven.
’t Commentaar begon al voor de film was gestart. Wie de grootste oren had. Welke film er gedraaid moest worden. Welke anekdote ’t leukst zou zijn om te laten zien aan de schoonzussen, nieuw in de familie.
Er werd gelachen, gegrinnikt, om de familieondeugden. Ik probeerde mee te doen met ’t steekspel van snedige opmerkingen, maar kreeg steeds ’t gevoel dat ik in een verkeerd tempo zat. Of ik had de afslag gemist. Wanhopig probeerde ik ’t familiepeloton te volgen, daarbij steeds voor de verkeerde tactiek kiezend. Ik rende voor ze uit, te laat ontdekkend dat ze een andere route wilden volgen.
M’n vriendin zei: ‘Ton, doe ‘ns niet zo druk.’
& Kneep zachtjes in m’n handen.

Ik voel me te veel op m’n gemak. Hier moet ik waakzaam blijven, bedenk ik, de controle niet verliezen. 1 Verkeerde opmerking & men kijkt afkeurend. Een kamer vol verbaasde gezichten van ‘waar heeft hij ’t over’ moet ik zien te vermijden.
Inhouden. Adem halen. ’t Gesprek aanhoren. Een praatje met de buurvrouw, 1 op 1. Geen grote aandacht, geen kamer vol met aandacht, alleen maar voor mij. Geen grote onderwerpen, met armbewegingen, handen die alle kanten opschieten, de gedachtes achterna, waar de ogen die de kamer vullen niet meer omheen kunnen. Gewoon, rustig adem halen, inhouden.
Ik luister naar Anne, naast me, hoe ze vertelt over een rat, die via ’t doucheputje haar huis moet zijn binnengedrongen. M’n gezicht vol afgrijzen, m’n handen zoeken ’t te verbergen, om me te kunnen verstoppen, de rat niet in mijn wereld te laten komen.
& Ik hoor Rachel zeggen: ‘Moet je kijken hoe Ton reageert.’
Weg handen, weg overdrijving. Gecontroleerd probeer ik de rest van ’t verhaal aan te horen. M’n armen snel over elkaar, om m’n lichaam niet de emoties te laten vertalen. Ik mag niet ’t middelpunt worden, alleen maar door te luisteren.

Ik trok me terug. Ging op m’n oude kamer zitten. Pakte een boek & ging lezen. Terwijl de familie aan ’t familiebijeenkomsten was, probeerde ik me veilig te stellen. Ik mocht niet in de verleiding komen de grens over te trekken. Te schreeuwen, luidkeels te lachen, de verkeerde opmerking te maken.
& Toch zei m’n vriendin aan ’t eind van de dag: ‘Je bent een heel ander mens als je met je familie bent. Je bent helemaal niet aardig.’

Ik beëindig de avonden voordat ze afgelopen zijn. Ik beëindig ze voor ik controle verlies. Voordat m’n mond ’t over gaat nemen van m’n hoofd. Voordat de ogen mijn kant op blijven staan. Met stille onuitgesproken verwijten. Ik wil ’t voor blijven. Ik wil niet zwelgen in aandacht. Niet meer.
Ik ga om 11 uur naar huis. Weg van ’t verjaardagsfeestje. Thuis drink ik nog een biertje om tot rust te komen.

De ruimte van Zijperspace is soms te overweldigend.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *