Alles wat ik weet. Nog weet. Nog lijk te weten.
M’n moeder overhandigde me ’t cadeau. Zorgvuldig verpakt. M’n vader zal wel weer de verpakking, de ontpakte verpakking, hebben aangenomen, voor een volgend cadeau.
‘Je weet maar nooit waarvoor je ’t later kan gebruiken.’
Hij moet een kast vol met pakpapier hebben gehad. Met verjaardagen & Sinterklaas verzameld.
Ik pakte uit. Voorzichtig met ’t plakband, speciaal voor m’n vader.
’t Was in de tijd dat ik niet meer in bed lag om cadeaus te ontvangen. Waarschijnlijk in de huiskamer, ’s ochtends vroeg, voor iedereen naar school ging behalve m’n moeder, in ’t hoekje van de bank. Tegen ’t kussen aan.
We vochten om dat plekje, maar op je verjaardag was-ie van jou. Ook ’s avonds bij tv-programma’s. Net als dat je ’t eten uit mocht kiezen.
‘Boerenkool?’ vroeg m’n moeder.
‘Boerenkool,’ zei ik. ‘De spekjes niet te veel doorgebakken.’
M’n vader speciaal voor deze dag vroeg opgestaan. Hij als directeur mocht te laat zijn, zich verslapen, behalve op kinderverjaardagdagen. Hij rook nog naar bed als-ie zoende.
‘Hè, Pap, je hebt je niet geschoren.’
& M’n moeder wreef dan even over z’n wang.
10 Minuten later, de cadeaus allemaal uitgepakt, was-ie glad & rook-ie naar z’n vaste merk aftershave. De pot die wij wel ‘ns ’s avonds voor slapen gaan op onze nog kale wangen uitprobeerden.
M’n moeder al uren op. Net als elke dag boterhammen voor de familie gesmeerd. Haar mannen die naar school gingen, een heel gezin. Ook al was dit een bijzondere dag, haar zoons, haar 4e zoons verjaardag.
Ik pakte dus uit. Zoals ’t omhulsel al deed voelen een boek. De blikken trommel. Waarvan ik wist dat ’t een belangrijk boek zou worden.
Dat wist ik toen.

Ik heb ’t in de zomer gelezen. Ik had nog veel werk te doen voordat ik er aan beginnen mocht. Toch ben ik dat jaar in de 4e blijven zitten. Ik had geen zin.
In de caravan las ik.
‘Kom er nou toch ‘ns uit,’ riep m’n moeder van buiten.
Maar ’t was mij te warm. & ’t Boek vooral interessanter.
Ik was te oud om in ’t water te spartelen & te spetteren. & Van wandelen met m’n vader kreeg ik ’t benauwd.
Ik las. Liep weg van de omgeving om me heen door te blijven zitten.

M’n docent Nederlands vroeg een lijstje te maken met boeken die we gelezen hadden. Een lijstje van ‘t afgelopen jaar.
‘Monique leest veel,’ zei hij nav de verzamelde leeslijstjes. ‘Heel veel. Ton iets minder, maar Ton leest heel moeilijk.’
Vanaf dat moment ben ik de nederlandse les leuk gaan vinden. Ik haalde hoge cijfers voor m’n leraar.

De film van Schlöndorff werd in de gymzaal van de school vertoond. Ik had ‘m al gezien. In ’t Filmhuis, waar m’n moeder me eigenlijk veel te jong voor vond.
‘Mam, hij is al 16,’ had m’n oudste broer gezegd. ‘& ’t Boek mocht-ie toch zeker ook lezen?’
Sindsdien ging ik elke week op vrijdag, met m’n broer.
Ik ging ook naar de spaarzame voorstellingen in de gymzaal. Met ander gezelschap.
In de gymzaal deed ’t geluid ’t niet. Iedereen moest lachen, behalve meneer Veer, docent Aardrijkskunde. Hij was verantwoordelijk voor de filmclub.
Ik zei tegen Linda dat ik toch wel wist wat er gebeurde. Ik kende ’t gillen van Oskar Matzerath al.
De amanuensis heeft ’t geluid toen uiteindelijk gerepareerd. Luid gejoel in de gymzaal. Ik vertelde Linda naast me wat er ondertussen allemaal gebeurd was.
Ik stelde me stilletjes voor dat ook haar donshaar naar pruimenbloesem rook.

Daarna is mijn boek vooral met me mee verhuisd. Hij heeft op wel 20 plekken gewoond. & Stilletjes verborgen tussen steeds meer boeken gestaan.

‘Dat is misschien wel ’t belangrijkste boek geweest dat ik gelezen heb & nog steeds bezit,’ zei ik tegen Roswitha toen ze ‘m ertussenuit pulkte.
’t Was ’t enige boek dat ze uit m’n boekenkast haalde.
Ik keek over haar schouder mee naar waar zij keek.
‘Wat een leuk stempeltje,’ zei ze, al bladerend bij ’t titelblad aangekomen.
‘Ja, ik zette toen altijd m’n eigen stempeltje in al m’n boeken. Met m’n naam & de datum dat ze mijn eigendom werden.’
We keken samen naar de datum.
‘Hé, dat was op m’n 16e verjaardag. 25 Jaar geleden.’
‘5 Dagen later werd ik geboren,’ zei Roswitha.
& Dan wil ik niet aan toevalligheden van getallen denken. Of hoe de dingen zijn voorbestemd.
Maar op dat moment deed ik ’t toch, want er was iets met die 5.

Ik heb gister ’t boek op z’n oude plek in Zijperspace teruggezet.