Er zijn bijna geen zandbakken meer in Amsterdam. Ik heb er naar gezocht. Ik heb m’n ogen open gehouden, als ik speelplaatsen passeerde, parken kruiste, of binnenplaatsjes ontwaarde, maar niets wat leek op een volgevulde bak die deed denken aan een speelplek met zand. Schepjes ernaast, plastic figuurtjes, zandtaartjes op de rand, laat staan een kind.
’t Kind moet zich tegenwoordig anders vermaken; zand is niet meer een speleding voor de peuter die opgroeit in de grote stad. Of ’t moet willen uitwijken naar ’t Vondelpark, waar zich binnen een omheining van hekken nog een bak bevindt. (M’n collega vertelde dat er ook nog in de Balistraat op ’t binnenterrein van een school een zandbak moet zijn; ze heeft er zelf gewerkt, maar voor de rest konden we met z’n 5-en er geen bedenken).
De zandbak staat aan de rand van de afgrond van z’n bestaansrecht, zo lijkt ’t voor deze ongehuwde kinderloze persoon. Als er geen zandplek in deze stad, toonaangevend voor ontwikkelingen in den lande, te vinden is, & daar geen ruchtbaarheid aan gegeven wordt, dan zal dat vast een teken des tijds zijn. (Vriendin Stella vertrekt naar Culemborg, met haar 3 kinderen, op zoek naar oa zanderige speligheden. Waarom zou ze ’t Vondelpark daarvoor bezoeken? Een park dat overheerst wordt door inline-skating, een sport waar ze 3 jaar geleden nog volop aan meedeed, maar ondertussen een bedreiging vormt voor ’t loslopend grut in de buurt van de speelplaats, annex zandbak.)
Ik speelde in de zandbak van de speeltuin. Vlak achter ’t overdekt winkelcentrum Falga. Een zandbak kenmerkte zich, ’t lijkt een eigenschap van ’t verschijnsel, door de middelhoge (middelhoog voor de peuter/kleuter) dikke rand. Daar kon je je zandbakfiguurtjes op bakken, bouwen, & vaak ook platstampen. Of anders die van ’t jochie waar je ruzie mee had, vanwege ongevraagd & ongestoord lenen van jouw gereeedschap. De hark werd er bij genomen & met enkele fikse halen werd zijn stapel omgekeerde emmers van zand, waar hij eigenlijk nog enkele verdiepingen bovenop zou bouwen, geplet.
Zandbakken waren oorlogsterreinen, waar je voor ’t 1st kennis met territoriumdrift maakte. Er werden grote zielepijnen geleden, vanwege de voortdurende strijd in ’t wel of niet mogen gebruiken van andermans speeltuig. De zandbak was de 1e kennismaking met ’t echte leven van sociale controle of juist ’t gebrek daaraan. ’t Recht van de sterkste heerste, net als, zoals later zou blijken, op de kleuterschool.
Maar bovenal, schoot ’t door me heen, juist toen ik op m’n gemak me comfortabel in m’n stoel had geschoven, hoofd achterover, benen languit, van plan nog ‘ns te overdenken waarom ik me toch zo weinig van ’t zandbakgespeel kon herinneren; bovenal was ’t de plek waar ’t meisje van de fregatstraat regelmatig een drol achterliet. Toen dat geconstateerd werd, aan den lijve nog wel, kon men mij niet meer bewegen zandkastelen te bouwen.
& Zijn de zandbakken geheel verdwenen uit ’t beeld van Zijperspace.
Dit ihkv geleverde suggesties nav ’t stukje wachten, waar overigens nog altijd meer aan toegevoegd mag worden. Dit schrijven is tot stand gekomen dankzij de suggestie van Carin. Wordt vervolgd zolang de voorraad strekt.