‘Weet je,’ zegt JW tegen mij, ‘jij zou bijv geld van mij kunnen lenen. Als jij nou plots een project hebt waarbij je veel geld nodig hebt. Dan zou ik iets terug kunnen doen.’
‘Kan je dat nu dan missen?’ vraag ik.
‘Ja, zolang ik niet in de bijstand zit, hoef ik m’n eigen geld niet op te eten.’ Hij neemt daarbij kort een pluk baard in z’n mond. ‘Door 1 of andere constructie hoef ik daar voorlopig niet in terecht te komen.’
‘Maar heb je dan zoveel geld van je vader geëerfd?’
‘Nou, geen miljoenen. Maar ik hoef de komende jaren niet na te denken over van wie ik geld moet lenen.’

JW komt al jaren langs. 1st Mocht-ie nog gewoon binnen staan, z’n biertje drinken. Als ’t maar bij enkele bleef. Dat liep meermaals uit de hand. Hij bemoeide zich met de vragen die klanten stelden. Hij rook, naar zweet, naar weed, naar een huis dat nodig een schoonmaakbeurt kon gebruiken. Z’n baard werd langer, onverzorgd, of hij was plotseling helemaal kaal. Hij had psychische hulp nodig & aan z’n gebogen houding & waterige ogen kon je zien dat dit ’t geval was.
M’n baas besloot dat hij wel een biertje kon kopen, maar niet binnen mocht blijven hangen. Te veel overlast voor de klanten. Misschien was ’t ook ‘ns beter dat JW minder dronk?
Maar ook al dronk JW niet, hij bleef doorgaan met blowen. Dat kostte hem te veel geld, vertelde hij. Of hij misschien wat geld kon lenen voor een maaltijd, vroeg hij aan mij.
Ik had altijd geld op zak. Geen probleem JW geld uit te lenen. Hij was altijd stipt in ’t terugbetalen. Zogauw z’n uitkering, een enkele keer salaris, binnen was, ging hij z’n schuldeisers af met envelopjes. Afgepast geld voor eenieder. Op de cent nauwkeurig. Hij had thuis een administratie om bij te houden van wie hij geld geleend had, & wanneer. Bij ’t overhandigen van de envelop kon ook de rekening opgemaakt worden z’n schuld aan de winkel. Met ’t restje geld redde hij ’t meestal nog een kleine week, waarna hij weer geld begon te lenen.

‘Ik was bij m’n vaste laatste hoop,’ zei hij wel ‘ns, ‘maar die was niet thuis. Terwijl hij normaliter nooit op dit tijdstip weg is.’ Z’n gezicht veranderde in een smekend, licht radeloos, maar net niet kruiperig gelaat. ‘Je weet: ’t is niet m’n gewoonte, maar zou ik voor deze ene keer nog een 10tje kunnen lenen van jou?’
‘Tuurlijk,’ zei ik, ‘geen probleem. Geld zat.’ Om ‘m minder schuldig te laten voelen. Ik pakte een 10tje, & daarmee sjokte JW even later de winkel uit.
De volgende dag ‘tzelfde verhaal. Maar een dankbaar gezicht als hij aan ’t eind van de maand mijn envelop kwam brengen.

‘Als jij dus geld nodig hebt, dan kan ‘t,’ zegt JW. ‘Jij deed ’t weliswaar belangeloos, maar dat zou ik niet kunnen doen. Want dan loop ik rente mis. & We zouden een papier moeten opstellen, waarbij er 2 getuigen mee tekenen. Dan is ’t volkomen rechtsgeldig.’
‘Dat is ’t in principe ook al als je allebei je handtekening eronder zet.’
‘Ja, dat is zo, dan is ’t al wettelijk, maar bij 2 getuigen kan men zeggen: Ik heb gezien dat hij getekend heeft voor dat bedrag. & Dat kan voor de rechtbank desnoods getuigd worden.’
JW peutert aan z’n lange nagels. Eronder zitten vuilrandjes.
‘’t Is op zich niet zo’n gek idee,’ zeg ik, ‘ik heb misschien wel geld nodig.’
‘Als je € 1000,- nodig hebt hoeven we alleen een contract op te stellen met 2 getuigen.’
‘Ik betaal natuurlijk wel minder bij jou als bij de bank.’
‘Ja, hooguit iets van 4%. Ik zit ook te denken: ik kan ’t best een tijdje volhouden met dit geld, maar op een gegeven moment is ’t toch op. Ik kan ’t ook veel beter in iets van zaken kunnen stoppen. Als jij dus iets weet waardoor ’t geld meer waard kan worden, dan moet je ’t me meteen vertellen. Ik weet weliswaar niets van zaken, maar ’t is ook zonde om de bank al de rente over dat bedrag te laten verdienen. Dat kan ik net zo goed zelf opstrijken.’
‘Had je vader dan zoveel geld op de bank?’
‘Nee, dat komt door al z’n kunstwerken. Da’s op zich wel grappig. Ik loop er nog steeds ‘tzelfde bij, voor de voorbijganger ben ik nog steeds dezelfde zwerver. Ik zwalk nog steeds over straat. Maar ik kom wel via de zij-ingang van ’t Rijksmuseum naar binnen. Dan kom ik aan tafel te zitten om serieuze zaken te doen. Ik zit echter wel de hele tijd te denken wat ik nou met dat geld moet doen. Voor die psychische problemen heb ik helemaal geen tijd meer. Ik moet verzinnen wat ik nou met dat geld moet doen.’

We zinnen op grote investeringen in Zijperspace.