Zijperspace

Rond dit tijdstip van de zaterdag was ik wekelijks werkzaam in de Centrale Openbare Bibliotheek Den Helder. 14 Jaar lang was ik de vaste zaterdagse medewerker, die maar wat graag die 3½ uur per week daar aanwezig was, vanwege de ruimschootse beloning. Zelfs toen ik reeds in Amsterdam woonde was ‘t financieel aantrekkelijk genoeg om ‘t baantje aan te houden. Bovendien vlogen de 3 uur openingstijd voorbij, waardoor ‘t me niet snel verveelde.

Een grote hekel had ik aan de dames die zich tot levensdoel hadden gesteld alle streekromans minstens 13 keer te lezen in hun leven & daarvoor de bibliotheek als handig hulpmiddel hierin hadden gevonden. De streekromans zaten ongesorteerd in rieten manden, zodat men er gemakkelijk bij kon & ‘t tevens gemakkelijk op te ruimen viel. & Toch wisten de dames er elke zaterdag een paar keer een puinhoop van te maken. De aversie tegen deze lezersgroep kon ik gelukkig kwijt bij m’n collega’s dmv een personeelslogboek.

Ik krijg een hekel aan streekromannen en streekrovrouwen. De één is altijd een puinhoop en de ander maakt er altijd een puinhoop van.

Buiten de inname & uitlening van de boeken & ‘t opruimen van de romans (& toen er een fonotheek aan toegevoegd werd: ‘t verzorgen van de muziek) was mij de zeer belangrijke taak toebedeeld de klanten bij sluitingstijd via de microfoon te sommeren ‘t pand te verlaten.

Dames & Heren, jongens & meisjes, de bibliotheek gaat sluiten. Wilt u uw boeken & andere materialen laten registreren?

Ik denk dat ik dit zinnetje ongeveer 10 jaar lang wekelijks heb laten weerklinken. Hannie, m’n vaste zaterdag-collega, verzuchtte meermaals dat ik zo’n mooie donkerbruine stem had & dat ‘t haar weer de rillingen had gegeven terwijl ze de studieboeken aan ‘t opruimen was. Een genoeglijk compliment om dat als jongeman van in de 20 te mogen horen van een dame op middelbare leeftijd, die precies je type niet is.
Slechts 2 maal heb ik een ander zinnetje ten gehore gebracht. 1Maal heeft een collega ‘t geheel in Sinterklaasrijm verpakt, omdat Sint onderweg was te arriveren in Den Helder. De 2e maal was ‘t moment dat ik voor ‘t laatst m’n stem mocht laten weergalmen tussen de boekenkasten. De laatste zaterdag van mijn arbeidzaam leven in de OB Den Helder.

Dames & Heren, jongens & meisjes,
Met pijn in ‘t hart & bedroefde ziel, moet ik u voor het laatst meedelen dat de bibliotheek spoedig gaat sluiten. Mag ik u daarom verzoeken het pand gestaag te verlaten en in het vervolg mijn achterblijvende collega’s net zo te gehoorzamen als dat u mij gedaan heeft na deze mededeling.
Rest mij nog alle mensen die niet in de streekromanbakken hebben zitten knoeien een prettig weekend te wensen.

Streekromans komen er in Zijperspace niet in.

Om ¼ voor 11 wist men ‘t al te aan te kondigen. Mocht u dit dus voor die tijd lezen: u kunt niet zeggen dat ik geen poging heb ondernomen u op de hoogte te brengen.

Nadat ‘t geluid van de Tros Nieuwsshow achter ‘t testbeeld op Ned 2 was weggehaald, hebben ze de programmering voor de komende middag in beeld gebracht. De hoogtepunten zijn waarschijnlijk om 11 uur het WK Hockey: halve finale Nederland-Z.Korea & om 2 uur Studio Sport.

‘t Programma-overzicht geeft ook aan dat daartussenin (om 13.30 uur om precies te zijn) de Storing staat geprogrammeerd.

Vroeger gebeurde dat altijd zeer plotseling, maar tegenwoordig weet men de Mexicaanse Hond, net als een zonsverduistering, ruim van te voren te voorspellen (de vpro-gids wist er echter nog niets van bij persing).

Niets komt meer (echt) onverwacht in Zijperspace.

Wat volgens mij ook meespeelt is ‘t gevoel dat ik nooit wat meemaak. Doldwaze avonturen zijn niet voor mij weggelegd, laat staan dat, mocht ik ze meemaken, ik ze goed kan navertellen.

Wat ik zoal níét meegemaakt heb:
-Schietpartij (behalve toen ze bij mij op ‘t Atjehpleintje een man neerschoten & ik helaas net te laat was voor de grote aktie, maar toch een man achter de bloemenstalling zag staan kotsen, die op gegeven moment wegliep & uiteindelijk ‘t 2e slachtoffer bleek te zijn).
-Botsing (behalve toen m’n moeder een andere auto aanreed & er een deuk in de voorbumper zat & ‘t toch allemaal m’n moeder’s schuld was, want zij gaf geen voorrang).
-Ongeluk (behalve toen ik van achter door een brommer werd aangereden & bewusteloos op straat lag & ik gerold werd door m’n medepassagier; of toen ik door een auto werd afgesneden & met m’n rug onder de voorkant van de auto terecht kwam, waardoor ik me niet meer kon bewegen, want ik stond strak tussen de grond & de bumper van de auto; boven op m’n rug dus).
-Beroving (behalve toen 2 jongens onder de pillen, vlak voor opening toch bij mij wisten binnen te komen & perse bier wilden hoewel ze ‘t niet konden betalen & ik ze ervandoor heb moeten laten gaan met 2 blikjes Leeuw).
-Geweld (behalve toen een klant een glas op m’n hoofd van 2 meter hoogte wilde laten vallen, maar deze aanval mislukte doordat ‘t vlak voor m’n neus langs glipte).
-Bedreiging (behalve toen iemand de hele zaak wel kort & klein zou slaan omdat we een stelletje fascisten & grootkapitalisten waren & wist waar we woonden & vermeldde dat ‘t raam de nacht niet zou overleven).
-Stalking (behalve toen die vaste klant vanwege vervelend gedrag niet meer binnen mocht komen & mij dag in, dag uit bleef achtervolgen, waar ik ook naar toe ging vanaf m’n werk & op de plek waar-ie mij aantrof, mij bedreigend ging aankijken & met z’n zakmes begon te spelen).
-Drugs (behalve toen een geflipte junk opeens in de kelder op m’n werk lag te slapen & de politie langs moest komen om ‘m er uit te krijgen).

Ik maak gewoon niet zoveel mee. Waardoor ik een groot gebrek aan onderwerpen heb om over te schrijven.

Voor de rest is Zijperspace best wel interessant, hoor.

M’n neefje wordt volgende week alweer 6. Hoewel hij nog niet kan lezen heeft-ie meerdere keren geklaagd dat hij nooit meel krijgt. Z’n zus & vader krijgen regelmatig meel, maar hij heeft nog nooit wat gehad.

Ik kon ‘t me voorstellen, want vroeger was ‘t ook altijd m’n vader die alle post kreeg. Hele stapels kon hij bij de brievenbus wegtrekken. Vaak zaten daar grote pakken bij, wat de fascinatie/jaloezie nog groter maakte.
M’n vader ging daarmee achter z’n ‘plank’ zitten. Die plank was speciaal bestemd voor de stoel van m’n vader, stond er altijd naast, zodat m’n vader onmiddelijk aan de slag kon met de administratie of verslagen. De plank legde hij boven z’n schoot & de handel waar hij mee aan de gang ging erbovenop. Vaak werd ook wel de typemachine erop gezet, zodat hij zelf post kon schrijven om terug te sturen.
Wij maakten ook wel gebruik van de plank, want ‘t gaf heerlijk gelegenheid dikke boeken neer te leggen, zodat ‘t lezen ervan minder moeite kostte. Zogauw m’n vader in z’n stoel wilde zitten, moesten we er echter onmiddellijk uit. Want Pa ging aan ‘t werk (of hij deed een dutje na ‘t eten & dat kon ook in geen andere dan in zijn eigen stoel).
Als m’n vader achter de plank ging zitten om ‘t pakket post door te nemen, mochten we wel meehelpen de post te openen. Kregen we speciaal daarvoor de brievenopener in de hand gedrukt, af & toe een envelop aangereikt & op aanwijzingen van Pa mochten we die dan openen.

Ik wilde ook post. & M’n eigen briefopener. Maar vooral post zoals m’n vader kreeg: in grote bruine enveloppes, soms geheel dichtgeplakt met een bruinkleurige tape. & Die post wilde ik dan op m’n eigen kamer zelf openmaken & bekijken wat voor belangrijke zaken ik zou moeten regelen.
Pas toen er een spaarrekening voor mij geopend werd bij de ABN-bank, kreeg ik daadwerkelijk post. Toen vond ik ‘t waarschijnlijk al niet interessant meer.

Ik heb voor m’n neefje een hotmail-adres aangemaakt. Tot aan z’n verjaardag ga ik ‘m elke dag een meeltje versturen. Elke dag een gedichtje, die weliswaar nog voorgelezen zullen moeten worden, maar hij zal in ieder geval meer meel krijgen dan ik toendertijd post.

De grote bruine enveloppes verzinnen we erbij in Zijperspace.
(‘t Is natuurlijk de bedoeling dat vrienden & gerelateerden van m’n neefje hun mond ijselijk stijf dicht houden)

Ik ben in de tuin gaan zitten, vastbesloten een boek te lezen. ‘t Was weer ‘ns tijd iets tot me te nemen ipv te ventileren.
Ik raak gefascineerd door ‘t uitdijen van de tuin & verlies de aandacht voor ‘t boek.
Steeds meer valt te herkennen van wat er enkele maanden geleden ook al was, maar toen in afstervende staat. In de tijd dat de naam van hoe alles heet nog in m’n hoofd zat. Dat gaat nu vast weer een tijd studeren vergen om ‘t daar terug te krijgen.
Hoewel sommige namen zich geplant lijken te hebben in makkelijk bereikbare hersencellen. Knopig Helmkruid, Vlinderstruik, Groene Munt, Springbalsemien, Longkruid zullen om 1 of andere reden niet licht uit m’n geheugen door bijv slijtage verwijderd worden. Die zie ik groeien, ontspruiten, of nog dood staan van ‘t laatste seizoen: ik kan ze herkennen. Bij de rest sta ik met groeiende verbazing me af te vragen wat er nu weer tevoorschijn komt & waarom daar.

& Dat is dus ‘t fascinerende van een tuin, je eigen tuin vlak achter je huis gelegen, zodat je er met je neus bovenop zit. ‘t Zien groeien, langzaam zien groeien van wat onbekend is & wat kan komen, maar ondertussen de beweging van de groei niet waar kunnen nemen. O zo langzaam gaat de groei, dat je er uren naar kan staren, omdat de traagheid bepaalde aspekten van de groei verstopt & ‘t juist dat staren vergt die onder ‘t oog te krijgen.

& Dat moet genoteerd worden in Zijperspace.

Bij twijfel het zekere voor het onzekere nemen en blijven twijfelen (Sybren Polet)

De meest plausibele, dus in twijfel te trekken, verklaring waarom alles ‘tzelfde blijft in Zijperspace.

Is de behoefte een verslaving?
Of is de verslaving te verwoorden tot behoefte verworden?

Zonder bestaat in ieder geval niet meer in Zijperspace.

Twijfels storen me sinds gisteravond. Twijfels over m’n eigen streven naar een zekere kwaliteit, daarbij nog steeds dwarsgezeten door een schrijven van een zekere van Jole.
Ik moet van mezelf bewijzen dat ik wel degelijk stukjes kan schrijven die een bepaalde waarde hebben, maar leg daarbij de lat steeds hoger, zo lijkt ‘t.
Ik blokkeer, durf m’n gedachtes niet meer op te schrijven. 2 Stukjes, die al redelijk uitgewerkt in m’n notitieboekje staan, & 2 ideeën, die al meer dan een week door m’n hoofd spoken, blijven zo onaangeroerd liggen, omdat ik twijfel of ik ze wel goed genoeg kan uitwerken, dat ‘t uiteindelijk misschien te gekunsteld overkomt.
& Eigenlijk heb ik dat gevoel bij al m’n postjes sinds ‘t verschijnen van de bewuste column. Alsof ze de spontaneïteit, onbekommerdheid missen van ‘tgeen ik tot dat moment heb gepost, omdat ik sindsdien perse ‘t tegendeel moet bewijzen.

Ik moet weer terug bij mezelf komen, bij de reden waarom ik schrijf & publiceer op deze wijze. Ik mag me bij ‘t schrijven niet laten storen door kwaliteitseisen, die de lezer misschien wel niet van mij verlangt, die ik uiteindelijk alleen maar mezelf opleg. Daartoe dien ik weer bij 0 verwachting te beginnen, naar 0 doel te streven. Daartoe dien ik mezelf rust te gunnen.
Dus mocht ‘t ff stil zijn, dan…..

Helaas bestaat rust niet in Zijperspace (of misschien gelukkig maar).

Volledig leeg.
Ik heb geprobeerd films te kijken; de aandacht bleef niet lang.
Ik wilde boeken lezen, maar de boeken leken te zwaar.
Muziek luisteren? Ik wil liever rust aan m’n hoofd.
& Denken over m’n huidige toestand interesseert me niet.
Verhaal in elkaar zetten: waar moet ik beginnen & waar ligt ‘t einde?

Ik heb vandaag een afschuwelijk gevoel: ik wil helemaal niks.

& Niks verveelt verschrikkelijk in Zijperspace.

‘I can’t see my brothers’ faces anymore.’
(…)’You gotta think about the context.’

(uit ‘Saving Private Ryan’ van Steven Spielberg, vanavond op tv)

De dag na de weblogmeeting bedacht ik me opeens dat ik me de stemmen van de mensen niet meer wist te herinneren. ‘t Geluid, ‘t timbre van de stemmen was verdwenen. Hoe kan dat nou zo snel erna gebeuren?
Maar al snel bedacht ik me bovendien dat ik de meeste gezichten niet meer voor de geest wist te halen. Tuurlijk hielpen de foto’s me al snel, maar enkele van degenen waarvan ik ‘t meest opgetogen was ze ontmoet te hebben, vond ik nergens terug. & Van degenen waarvan ik een foto terugvond, vormde dat juist een vertekend beeld van de herinnering. Wat is de herinnering die echt is? & Welk heb ik gecreëerd dmv die foto’s?

Ik moet aan de context denken, volgens Tom Hanks. Maar juist die doet de herinnering vertroebelen, want er komen geuren van de omgeving te voorschijn, & café-atmosfeer & harde muziek & slecht barpersoneel. Waardoor ik teveel word afgeleid. & Waardoor ik de waarheid van de herinnering niet kan achterhalen.
Wat was de uitdrukking van ‘t gezicht, hoe hoog, hoe laag klonk de stem, wat was de trilling die ik ervaarde, wat was de afstand tussen de lichamen, wat voor kleren werden er gedragen?

Waar zijn de gezichten & geluiden die deel zijn van Zijperspace?