Ik weet dat m’n oma het in ieder geval deed. Waarschijnlijk wel meer oudere mensen. M’n tantes hebben het ook nog wel een paar jaar gedaan. Het was een gewoonte. Je koelde je thee er wat sneller mee af. En ik denk dat het tevens gezellig klonk. Een paar monden aan ‘t schoteltje gekleefd om de licht afgekoelde thee naar binnen te slurpen. Het spetteren tegen de mondholte aan. Lucht en vocht die tegelijkertijd naar binnen worden gezogen. En als dat eerste beetje thee via het schoteltje binnen was gekomen, de mond niet gebrand, dan kon het echte theedrinken beginnen, werden de kopjes zelf naar de mond gebracht.

Later mocht het niet meer. Slurpen. Dat hoorde niet. Het was niet netjes.

‘Neem nou gewoon slokjes,’ werd er dan gezegd.

‘Maar het is veel te heet,’ probeerde je als weerwoord.

‘Dan blaas je maar wat langer.’

En bij het blazen zoog je dan per ongeluk toch nog wat naar binnen. Om adem te kunnen halen. Om het gezellige geluid van het slurpen weer te horen.

Slurpen klonk als de open haard waar je met de hele familie omheen kon zitten. Het kampvuur tijdens de vakantie.

Maar uiteindelijk ging het er om dat men zijn mond niet wilde branden. Door een klein beetje over te gieten naar het schoteltje koelde dat alvast af. Een groter oppervlak. En door de combinatie van thee en lucht naar binnen zuigen koelde het onderweg ook nog een beetje af. Het kwam niet meer gloeiend heet de mondholte in.

Hetzelfde zou men met teksten moeten doen. Eerst een voorproefje, een tipje van de sluier oplichten, zodat de lezer alvast de smaak te pakken krijgt. Zodat hij verlangt naar meer. Het wordt niet al te heet opgediend, zodat men niet hoeft terug te schrikken. Waarna de lezer er zin in krijgt de rest van de tekst binnen te slurpen, behoefte krijgt zich in het diepe te storten. Want die eerste slok deed smaken naar meer.

De lezer zal meer bereid zijn zich in de rest van de tekst te verdiepen als de opening op een soepele manier wordt opgediend. Als hij zich niet eerst hoeft te branden aan scherpe standpunten, maar slechts terloops krijgt voorgeschoteld wat de uiteindelijke essentie van de tekst blijkt te zijn. Hij proeft, maar de scherpe randjes kan hij nog niet ontwaren.

Daar zal hij ook minder gevoelig voor zijn als hij geleidelijk aan de tekst in wordt getrokken. Op zijn beurt door de tekst naar binnen wordt geslurpt.

De kerk was afgelopen, de familie kwam bij mijn oma bijeen. Er werd door haar dochters koffie en thee gezet. Kopjes op een dienblad verzameld, uitgeschonken en rondgedeeld.

Mijn oma in haar vaste stoel, bij het raam, gericht naar de deur, kon alles overzien: de activiteiten van haar dochters, de gesprekken van haar zonen, de familie die laat arriveerde, de auto voor de deur parkeerde.

Zij kreeg als eerste een kopje thee aangereikt. Mater familias. Zij liet als eerste wat thee van het kopje overlopen naar haar schoteltje. Om dat vervolgens naar de mond te brengen en leeg te slurpen.

Ze keek rond. Naar wie er aanwezig waren van haar elf kinderen en aanhang. Wie van haar kleinkinderen.

En als iedereen een kopje, de kinderen een glas limonade, had ontvangen, was zij gereed om een heet hangijzer aan te snijden.

‘Zeg Anny, kan jij van de week misschien een uurtje eerder komen schoonmaken?’

‘Carel, je moet van de week even langskomen om de pensioenpapieren en dergelijke van vader na te kijken. Ik geloof niet dat ik genoeg krijg om dat huisje aan de Middenweg te kunnen betrekken.’

‘Corry, je moet je kind even wat strakker houden. Kijk nou wat hij in de slaapkamer met zijn neefje uithaalt.’

Wij zaten in de slaapkamer. Kabaal te maken met de neefjes en nichtjes.

Soms dook ik onder het tafeltje in de hoek van de slaapkamer, naast de deur richting woonkamer. Dan kon ik alles horen. Ik luisterde naar het haardvuur van de familie. Kopjes thee die naar de mond werden gebracht.

Ik slurpte van m’n limonade.

Huiswerk: Beschrijf hoe jouw grootouders hun koffie of thee pleegden te drinken.